پیرۆزبایی کردن به‌بۆنه‌ی سه‌ری ساڵی زاینی

پیرۆزبایی کردن به بۆنه ی جه ژنی سه ری ساڵی زاینی حه‌ڕامه‌

بەناوی خوای بەخشندە و میهرەبان

زۆر جار موسڵمانان له م لاو له و لا پرسيار سه باره ت به وه ده كه ن كه ئايا ئاماده بوون ، و پيرۆزبايى كردن به بۆنه ى چه ژنى سه رى ساڵى زاينى ( كريس مه س ) كه چه ژنى گاور و خاچ په رستانه ، درووسته يان نه ؟! له وه ڵامى ئه م پرسياره دا ده ووترێت : پێشه وا ( ابن القيم ) ـ ڕه حمه تى خواى لێ بێت ـ كۆڕا و يه ك ده نگى زانايان ، و شوێنكه وتوانى هه ر چوار مه زهه به كه ده گێڕێته وه له سه ر ئه وه ى كه ئاماده بوون له چه ژنى سه رى ساڵى زاينى كه چه ژنى گاور و خاچ په رستانه حه رام و قه ده غه كراوه ، هه روه كو فه رموويه تى : (( ولا يجوز للمسلمين حضور أعياد المشركين باتفاق أهل العلم الذين هم أهله . وقد صرح به الفقهاء من أتباع المذاهب الأربعة في كتبهم )) ( أحكام أهل الذمة : 1 / 723 - 724 ) ، واته : حه رامه و نابێت موسڵمان ئاماده ى چه ژنى موشريكه كان بێت ، به كۆڕا و يه ك ده نگى زانايان ،ئه وانه ى كه حيساب بۆ ووته يان ده كرێت ، شه رع زانان و شوێنكه وتوانى هه ر چوار مه زهه به كه ش به ڕاشكاوى له كتێبه كانياندا ئه وه يان باس كردووه .

شيخى پايه به رزى ئيسلام ( ابن تيميه ) ه ش ـ ڕه حمه تى خواى لێ بێت ـ له ( اقتضاء الصراط المستقيم مخالفة أصحاب الجحيم ) و له ( مختصر الفتاوى المصرية ) دا به قه ده غه و حه رامى داده نێت .

له زانايانى ئه م سه رده مه ش زاناى پايه به رزى ئيسلام ( ابن باز ) هه روه كو له ( مجلة البحوث الإسلامية ، العدد الخامس عشر ، ص 285 ، موقع الشيخ عبدالعزيز بن باز ) دا هاتووه ، و ( ابن عثيمين ) ، و ( اللجنة الدائمة للبحوث العلمية والإفتاء ) هه مان بۆچوونيان هه يه ، كه حه رامه به شدارى ئه و بۆنه و چه ژنه بكرێت ، يان پيرۆزباييان لێ بكرێت به و بۆنه يه وه ، ئه مه ش ده قى ئه و پرسياره يه كه له شێخ ( ابن عثيمين ) ـ ڕه حمه تى خواى لێ بێت ـ ده كرێت له گه ڵ ده قى وه ڵامه كه شى : (( شێخى پايه به رز (محمد بن صالح العثيمين ) ... السلام عليكم ورحمة الله وبركاته ... وه پاشان :

پرسيار : حوكمى پيرۆز بايى كردن چيه له بێ باوه ڕان به بۆنه ى چه ژنى ( كريس مه س ) ، چونكه هه ندێكيان هاوكارن له گه ڵماندا ؟ وه چۆن وه ڵاميان بده ينه وه ئه گه ر پێرۆزباييان لێ كردين ؟ وه ئايا ده بێت بڕۆين بۆ ئه و جێگايانه ى كه ئاهه نگى تێدا ده گێڕن به و بۆنه يه وه ، وه ئايا ئه گه ر كه سێك هه ر شتێكى له و شتانه ى ئه نجام دا ـ كه باسكران ـ به بێ مه به ست ، به ڵكو به مه به ستى موجامه له يان له به ر شه رم يان ئيحراج بوو يان هه ر شتێكه ترى هاوشێوه ى ئه وانه ، وه ئايا ده توانرێت خۆيان پێ بشوبهێنرێت ؟ وه ڵاممان بده نه وه خواى په روه ردگار پاداشتى خێرتان بداته وه .

بەناوی خوای بەخشنەد و میهرەبان

وعلیکم السلام ورحمه الله وبرکاته

وه ڵام : پيرۆز بايى كردن له بێ باوه ڕان به بۆنه ى چه ژنى ( كريس مه س ) يان هه ر چه ژنێكى تر حه رام و قه ده غه يه به كۆڕا و هاوده نگى زانايان ، هه روه كو پێشه وا ( ابن القيم ) ـ ڕه حمه تى خواى لێ بێت ـ له كتێبى ( أحكام أهل الذمة ) ه يدا كه فه رموويه تى : (( وأما التهنئة بشعائر الكفر المختصة به فحرام بالاتفاق مثل أن يهنئهم بأعيادهم وصومهم فيقول : عيد مبارك عليك أو تهنأ بهذا العيد ونحوه ؛ فهذا إن سلم قائله من الكفر فهو من المحرمات وهو بمنزلة أن يهنئه بسجوده للصليب ؛ بل ذلك أعظم إثماً عند الله وأشد مقتاً من التهنئة بشرب الخمر وقتل النفس وارتكاب الفرج الحرام ونحوه . وكثير ممن لا قدر للدين عنده يقع في ذلك ولا يدري قبح ما فعل ، فمن هنأ عبداً بمعصية أو بدعة أو كفر ؛ فقد تعرض لمقت الله وسخطه )) ووته كه ى ته واو بوو ـ به ڕه حمه ت بێت ـ. واته : وه سه باره ت به پيرۆزبايى كردن به درووشمه كوفريه كان كه تايبه تن پێى ، حه رامه به كۆڕا و يه ك ده نگى زانايان ، وه ك ئه وه ى كه پيرۆزباييان لێ بكات ـ واته : بێ باوه ڕان ـ به بۆنه ى چه ژنه كانيان ، يان ڕۆژووگردنه كانيان ، و پێيان بڵێت : چه ژنتان پيرۆز بێت ، خۆشبه خت بيت له م چه ژنه تدا يان هه ر ووته يه كى هاو شێوه ى ئه وانه ، ئه مه ئه گه ر خاوه نه كه ى پارێزراو بێت له كوفر و بێ باوه ڕى ، ئه وا تووشى حه رامێك بووه ، وه كو ئه وه يه كه پيرۆزباييان لێ بكات به بۆنه ى سوژده بردن بۆ خاچه كانيان ، به ڵكو ئه و كاره ى له لاى خواى په روه ردگار گه وره تر و خراپتره له وه ى كه پيرۆزباييان لێ بكات به بۆنه ى خواردنه وه ى مه ى ( مه شروب ) ، و كوشتنى خه ڵك ، و داوێن پيسى ، و هاوشێوه كانيان .

زۆريش له وانه ى كه ئايين له لايان ڕێزى نيه ، ئه كه ونه ئه و كاره وه ، و ناشزانێت ئه و كاره ى چه ند ناقۆڵا و ناشياوه ، بۆيه هه ر كه سێك پيرۆزبايى بكات له كه سێك به بۆنه ى تاوانێك يان بيدعه يه ك يان بێ باوه ڕيه ك ، ئه وا ئه و كه سه تووشى خه شم و قين و توڕه يى خواى په روه ردگار بووه .

بۆيه پيرۆزبايى له بێ باوه ڕان به بۆنه ى چه ژنه ئايينيه كانيانه وه خه رامه و به و شێوه يه يه كه پێشه وا ( ابن القيم ) باسى لێوه كرد ، چونكه ئيقرار كردنى ئه و دروشمه كوفريانه يه كه ئه وانى له سه رن ، ڕازى بوونه پێى ، سه ره ڕاى ئه وه ى كه به و كوفرانه ڕازى نابێت بۆ خۆى ، به ڵام نابێت حه رامه له سه ر موسڵمان كه ڕازى بێت به دروشمه كوفريه كان ، يان پيرۆزبايى به بۆنه يانه وه بكات له غه يرى خۆى ، چونكه خواى په روه ردگار به وه ڕازى نابێت ، هه روه كو فه رموويه تى : [ إِن تَكْفُرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ عَنكُمْ وَلَا يَرْضَى لِعِبَادِهِ الْكُفْرَ وَإِن تَشْكُرُوا يَرْضَهُ لَكُمْ] ( سورة الزمر : 7 ) ، وه فه رموويه تى : [ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الإِسْلاَمَ دِينًا ] ( سورة المائدة : 3 ) .

پێرۆزبايى لێكردنيان حه رامه ، هاوكار بێت له گه ڵتدا له كاره كه ت يان نه .

وه ئه گه ر پيرۆزباييان لێ كردين به بۆنه ى چه ژنه كه يه يانه وه ، ئه وا وه ڵاميان ناده ينه وه ، چونكه چه ژنى ئێمه نيه ، و چه ژنێلێكه خواى په روه ردگار پێى ڕازى نابێت ، چونكه يان چه ژنێكى داهێنراوه له ئايينه كه يان ، يان شه رعه كه يان پێى هاتووه ، جا ئه گه ر له ئايينه كه شياندا هاتبێت ، به هاتنى ئايينى ئيسلامى پيۆرز ـ كه به ( محمد ) دا (صلی الله علیه وسلم ) ڕه وانه كراوه بۆ هه موو خه ڵك ـ ڕۆڵى نه ماوه ، هه روه كو خواى په روه ردگار فه رموويه تى : [ وَمَن يَبْتَغِ غَيْرَ الإِسْلاَمِ دِينًا فَلَن يُقْبَلَ مِنْهُ وَهُوَ فِي الآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِينَ ] ( سورة آل عمران : 85 ) .

وه وه ڵام دانه وه شيان به و بۆنه يه وه حه رامه ، چونكه ئه مه زۆر گه وره تره له پيرۆزبايى لێكردنيان ، چونكه ئه وه يان به شداريكردنيانه له و بۆنه يه دا ، هه روه ها حه راميشه موسڵمانان خۆيان بشوبهێنن به بێ باوه ڕان به وه ى كه ئاهه نگ بگێڕن به و بۆنه يه وه ، يان ديارى بگۆڕنه وه ، يان شرينى بڵاوبكه نه وه ، يان خواردن بده ن ، يان كار و كاسپيان په ك بخه ن به و بۆنه يه وه ، ئه وه ش له به ر ووته ى پێغه مبه رى خوا (صلی الله علیه وسلم ) " من تشبه بقوم فهو منهم " ( صححه العلامة الألباني في صحيح سنن أبي داود ، برقم : 4031 ) .

شێخى پايه به رزى ئيسلام ( ابن تيمية ) له كتێبى ( اقتضاء الصراط المستقيم مخالفة أصحاب الجحيم ) دا فەرمویەتى : (( مشابهتهم في بعض أعيادهم توجب سرور قلوبهم بما هم عليه من الباطل ، وربما أطمعهم ذلك في انتهاز الفرص واستذلال الضعفاء )) ووته كه ى ته واو بوو ـ به ڕه حمه ت بێت ـ . وه هه ركه سێك هه ر شتێك له وانه ئه نجام بدات تاوان بار ده بێت ، فه رقيس نيه ئه و كاره به مه به ستى موجامه له بێت له به ر خۆشه ويستى يان له به ر شه رم يان هه ر شتێكى ترى هاوشێوه ى ئه وانه ، چونكه ته نازوول دانه له ئايين ، و پته وكردنى ده روونيه بۆ بێ باوه ڕن ، و فه خركردنيان به ئايينه كه يان ( مجموع فتاوى ورسائل فضيلة الشيخ محمد بن صالح العثيمين : جـ 3 ص 44 – 46 ) .

والله المسؤول أن يعز المسلمين بدينهم ويرزقهم الثبات عليه وينصرهم على أعدائهم إنه قوي عزيز ، والحمد لله رب العالمين وصلى الله وسلم على نبينا محمد وعلى آله وصحبه أجمعين

فەتواكە لە نووسینی : ( محمد الصالح العثيمين )

(له وه رگێڕانی مامۆستا عدنان بارام)

(مافی گشت موسڵمانێکه بۆ سود وه رگرتن و بڵاوکردنه وه ی گشت بابه ته کانی ماڵپه ڕی فه رمووده )